ΟΙ IA΄ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ 1936 ΣΤΗΝ ΕΡΤ1

Εκπομπή: Time Capsule: The 1936 Berlin Olympic Games, special edition of the American channel WBN's program «Good Morning World», Saturday, 1st August 1936, ασπρόμαυρη, επεξεργασμένη εικόνα
Γλώσσα: Αγγλικά
Yποτιτλισμός: Ελληνικά
Παραγωγός: Bill Patterson
Σχολιαστής: Donald Foster
Δημοσιογράφοι: Bill Cassidy, Hal Jones κ.ά.
Aνταποκριτές στο Βερολίνο: Don Ashmore & Barry Coleman
Ημερομηνία προβολής: 24/7/1992

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η τηλεοπτική κάλυψη των 11ων Ολυμπιακών Αγώνων του Βερολίνου (1-16 Αυγούστου 1936) από τον αμερικανικό τηλεοπτικό σταθμό WBN, το σταθμό της 11ης Ολυμπιάδας όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο ντοκιμαντέρ.

Ειδική σαββατιάτικη εκπομπή που αναφέρεται και σε άλλες ειδήσεις της εποχής, όπως στην έναρξη του σπανικού εμφυλίου πολέμου, στις επικείμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, στην εξορία του αυτοκράτορα Ηaile Selassie (1892-1975) της Αβησσυνίας όπως ήταν γνωστή τότε η σημερινή Αιθιοπία,  καλλιτεχνικά και αθλητικά γεγονότα, συνεντεύξεις με επώνυμους της εποχής κ.ά.

Ο πολιτικός σχολιαστής του σταθμού τονίζει ότι τα έξοδα των αγώνων ανήλθαν στο αστρονομικό ποσό των 30.000.000 δολαρίων, υπέρογκο ποσό για μια χώρα που είχε πτωχεύσει μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι αγώνες, 4^οι χειμερινοί και 11^οι θερινοί, είχαν ανατεθεί από την 29^η συνεδρίαση της ΔΟΕ (Βαρκελώνη, 26 Απριλίου 1931) στo Bερολίνο και όχι το 1932 που εσφαλμένα αναφέρεται στην εκπομπή, όταν η χώρα ήταν ακόμα δημοκρατία. Το Βερολίνο έλαβε, για την ιστορία, 43 ψήφους έναντι 16 της Βαρκελώνης στον πρώτο και μοναδικό γύρο.

Οι ανταποκριτές τονίζουν την εκμετάλλευση των αγώνων από τη Γερμανία για ίδιο όφελος και το στρατιωτικό χαρακτήρα που έδωσε σε όλες τις εκδηλώσεις που προηγήθηκαν της τελετής έναρξης. Στρατιωτικές παρελάσεις βετεράνων και παραστρατιωτικών ομάδων, ατελείωτες γυμναστικές ασκήσεις νέων μπροστά από το στάδιο και παραληρούντα πλήθη.

3.963 αθλητές  (3.632 άνδρες και 331 γυναίκες) από 49 χώρες πήραν μέρος στους αγώνες, ενώ την εναρκτήρια τελετή παρακολούθησαν 101.203 θεατές.

Η είσοδος του Αδόλφου Χίτλερ στο Ολυμπιακό Στάδιο, η άφιξη της ολυμπιακής φλόγας στο βωμό από τον τελευταίο λαμπαδηδρόμο, τον  30χρονο Fritz Schilgen (1906-2005), η εκφώνηση του Ολυμπιακού Όρκου από τον επίσης Γερμανό αθλητή Rudolf Ismayr (1908-98), o σύντομος χαιρετισμός του καγκελαρίου καταγράφονται με λεπτομέρεια. Ακολουθεί η παρέλαση των χωρών, με πρώτη την Ελλάδα και επικεφαλής τον πρώτο νικητή του Μαραθωνίου,  Σπύρο Λούη (1872-1940), η οποία χαιρέτησε με τον ολυμπιακό τρόπο (τεντωμένο δεξί χέρι σε γωνία 90˚), όπως και η Γαλλία, ενώ άλλες χώρες φιλικά προσκείμενες στον Άξονα (ιαπωνία, Ιταλία) με το φασιστικό τρόπο.

 

Η πολυμελής γερμανική ομάδα παρέλασε τελευταία ως διοργανώτρια χώρα. Οι αθλητές και οι αθλήτριες ντυμένοι στα λευκά, ενώ οι ιππείς φορούσαν στρατιωτική στολή. Η εμφάνιση της γερμανικής ομάδας προκάλεσε ενθουσιασμό στους θεατές.

Ο σταθμός εστίασε στην εξαιρετική εμφάνιση των Αμερικανών αθλητών, ιδιαίτερα του δρομέα Jesse Owens (1913-80) που κέρδισε τέσσερα χρυσά μετάλλια σε ισάριθμα αγωνίσματα (100m, 200m, μήκος και σκυταλοδρομία 4x100), αλλά αναφέρθηκε επίσης και στον άδικο αποκλεισμό δύο αθλητών εβραϊκής καταγωγής από την ομάδα των 4x100, του Sam Stoller (1915-85) και του Marty Glickman (1917-2001) για προφανείς λόγους.

Η νίκη του Κορεάτη αθλητή Kitei Son (1914-2002) που συμμετείχε με την ιαπωνική ομάδα, λόγω προσάρτησης της Κορέας από το 1910 στην Ιαπωνία, στο Μαραθώνιο, η απόλυτη κυριαρχία των Ιαπώνων στην κολύμβηση, των Φινλανδών στους δρόμους αντοχής και των Γερμανών στη γυμναστική, προβάλλονται με χαρακτηριστικό τρόπο. Σχεδόν όλα τα αγωνίσματα καλύπτονται τηλεοπτικά.

Η τελετή λήξης, εντυπωσιακή, με τη μουσική υπόκρουση Wagner (1813-83), Beethoven (1770-1827) και Ηandel (1685-1759), το στεφάνωμα των σημαιών από 52 λευκοντυμένες Γερμανίδες, η υποστολή και μεταφορά της ολυμπιακής σημαίας από ναύτες και η παράδοση της ολυμπιακής σημαίας στην ιαπωνική αποστολή που μόλις είχε πληροφορηθεί την ανάθεση της 12^ης Ολυμπιάδας στο Τόκυο το 1940.

Το ντοκιμαντέρ σε γενικές γραμμές είναι αντικειμενικό, αλλά προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις της αμερικανικής αγοράς και στις αντιδράσεις εβραϊκών και μη οργανώσεων για αποχή από τους αγώνες. Έμφαση δίνεται στη διοργάνωση αντι-ολυμπιάδας το καλοκαίρι του 1936 στη Βαρκελώνη, με την αιγίδα του Λαϊκού Μετώπου της Ισπανίας, η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε λόγω της έναρξης του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου.

Υπάρχουν ενδιάμεσα, υποχρεωτικά, διαφημιστικά διαλείμματα και συνεντεύξεις αθλητικών παραγόντων που σχολιάζουν την κατανάλωση σαμπάνιας από τους αθλητές, με αφορμή τον αποκλεισμό Αμερικανίδας πρωταθλήτριας της κολύμβησης, μέχρι τον τρόπο χαιρετισμού των διαφόρων ομάδων.

Η επίσημη κινηματογραφίστρια των αγώνων Leni Riefenstahl (1902-2003) εμφανίζεται με το συνεργείο της. Η Leni είχε μεταβεί στην Aρχαία Ολυμπία για την πρώτη τελετή αφής της ολυμπιακής φλόγας και της λαμπαδηδρομίας από την Ελλάδα μέσω των βαλκανικών χωρών στο Βερολίνο.  H επίσημη ταινία των 11ων Ολυμπιακών Αγώνων με τον τίτλο Οlympia προβλήθηκε στις 20 Απριλίου 1938.

Το ντοκιμαντέρ είναι γραμμένο σε βιντεοταινία με το σύστημα PAL και σύντομα θα μεταφερθεί σε DVD, αφού προηγουμένως καθαρισθεί από τις διαφημίσεις και τα περιττά διαλείμματα.Mε αυτόν τον τρόπο θα βρίσκεται στη διάθεση των επισκεπτών της Βιβλιοθήκης, στην οποία επίσης βρίσκεται η επίσημη ταινία των αγώνων.